Dlaczego cieknie mi z nosa?

Najpierw czujesz swędzenie w nosie, coraz częściej kichasz, łzawią ci oczy... Tak zaczyna się katar. Wyciekanie wodnistej wydzieliny z nosa to objawy walki, która zaczęła sięw organizmie po tym, jak wtargnęły do niego wirusy. Dlatego masz katar... W zasadzie nie ma możliwości skutecznej zmiany naturalnego przebiegu kataru, na przykład skrócenia go. Można natomiast łagodzić objawy, dzięki czemu będzie się lepiej oddychało, spało, jadło.

Skąd się bierze ta "woda"?

W wyniku infekcji błona śluzowa nosa staje się obrzęknięta, wtedy z naczyń krwionośnych w nosie przesącza się więcej płynu. Dodatkowo obecność patogenów sprawia, że komórki nabłonka w nosie wydzielająwięcej śluzu.

Jak radzić sobie z katarem u dzieci?

Kiedy nos jest zatkany, można spróbować usunąć zalegającą wydzielinę, z tym że nie trzeba tego robić za często, bo dzieci zwykle radzą sobie z katarem - po prostu go połykają. Nie należy się martwić, że „katar zejdzie niżej”. Rozprawmy się z tym mitem raz na zawsze. Jesteśmy tak skonstruowani, tak działają nasze mechanizmy obronne, że wydzielinie znajdującej się w nosie lub w gardle nie pozwalają wniknąć do dolnych dróg oddechowych. Ona powędruje po prostu do żołądka i nie spowoduje infekcji. Natomiast to, co rodzice i pacjenci opisują jako „schodzenie infekcji niżej” jest naturalnym przebiegiem wielu infekcji wirusowych, bo wirus nie zatrzymuje się w nosie, tylko atakuje różne piętra układu oddechowego. Z tego powodu przy katarze boli nas gardło, dlatego często mamy wtedy chrypkę, kaszlemy. Kolejnym etapem może być zapalenie tchawicy, oskrzeli. Jest tak, że czasem organizm sobie poradzi i infekcja się zatrzyma, a czasem nie i rozwija się choroba, która nie ma nic wspólnego ze ściekaniem kataru do dolnych dróg oddechowych.

Musimy zapamiętać też, że w przypadku wydzieliny kolor żółty czy zielony ma prawo pojawiać się w zakażeniach wirusowych. Bakteria może się dołączyć do kataru wirusowego, jednak nie zdarza się to na szczęście często. Mamy wtedy do czynienia z cięższym przebiegiem kataru lub z wyraźnym zaostrzeniem się objawów po kilku dniach. Co do alergii, panuje przekonanie, że katar alergiczny jest wodnisty i przejrzysty, jest to prawda w przypadku nagłego kontaktu z alergenem. Kiedy nagle zaczynamy kichać, leje się nam z nosa, ta wydzielina jest wtedy wodnista, natomiast w przypadku całorocznych katarów alergicznych, wydzielina ma różną gęstość i kolor.

Zasada, że katar nieleczony trwa tydzień, a leczony 7 dni nie dotyczy dzieci. U młodszych dzieci katar naprawdę rzadko ustępuje po tygodniu. Sposobem na poprawienie komfortu oddychania przez nos, zwłaszcza u małych dzieci, jest usuwanie wydzieliny - można to robić wydmuchując ją lub odsysając. Gęstą można rozrzedzić poprzez podawanie na przykład fizjologicznego roztworu NaCl. Rodzice czasem stosują inhalatory. Przekrwienie i obrzęk błony śluzowej nosa zmniejsza się za pomocą miejscowych preparatów, które działają zwężając naczynia nosowe. Ułatwić oddychanie przez nos mogą preparaty aromatyczne, zawierające olejki eteryczne, zwłaszcza eukaliptusowe. Jest teraz sporo różnego rodzaju kropli nawilżających, które mają w swoim składzie na przykład kwas hialuronowy. One łagodzą podrażnienia. Dostępne są też preparaty działające na zasadzie tzw. mukolityków. Dysponujemy też nowszymi preparatami steroidowymi, które nawet połknięte się nie wchłaniają do organizmu i nie wywołują żadnych ogólnych działań niepożądanych. Nie ma się czego obawiać. Tylko trzeba dobrze aplikować lek. Strumień z dyszy musi być skierowany na boczną ścianę nosa, a nie na przegrodę nosową, żeby jej nie uszkodzić mechanicznie. Trzeba to robić delikatnie, żeby nie podrażnić błony śluzowej nosa.

Na rynku są dostępne różne aspiratory wydzieliny z nosa dla niemowląt i małych dzieci, wśród nich można wymienić aspirator do nosa NOSALEK (firmy Sanity), Babies 5/119 (firmy Canpol), NoselFRIDA (firmy NasalProdukter AB), Marimer (firmy Gilbert) oraz Katarek (aspirator podłączany do odkurzacza po redukcji mocy ssania). W celu oczyszczenia nosa można także zastosować gumową gruszkę (umiejętne aspirowanie wydzieliny pozwala usunąć ją jedynie z przedsionka nosa).

Wbrew pozorom gardłowe wciąganie kataru jest bezpieczniejsze niż jego nierawidłowe wydmuchowanie w chusteczkę. Rzęski nabłonka są skierowane ku nozdrzom tylnym, co fizjologicznie ułatwia spływanie wydzieliny do gardła, a brak generowania wysokiego ciśnienia pozwala uchronić uszy przez infekcją.